Verkiezingen | Gemeenteraad | maart 2022

Binnenkort zijn er verkiezingen voor de gemeenteraad. U kunt uw stem laten horen als het gaat om de gemeentelijke plannen voor de energietransitie. TegenGas heeft een overzicht gemaakt door uit de partijprogramma’s van de passages over de energietransitie voor u op een rij te zetten. TegenGas wenst u wijsheid toe, wat ons betreft: haalbaar, betaalbaar en duurzaam.

CDA

DUURZAAM, SCHOON EN LEEFBAAR

16. Een duurzame stad vraagt om betere keuzes waarbij we de rekening eerlijk verdelen. Daarom wil het CDA het geld voor duurzaamheid primair inzetten om sociale woningbouw te isoleren en te voorzien van zonnepanelen zodat de energierekening van de mensen met de laagste inkomsten relatief het meest daalt. Daarnaast zorgen we voor een lagere energierekening voor de Leidse verenigingen door versneld zonnepanelen op daken van hun accommodaties te leggen en waar mogelijk de panden te isoleren. In 2030 liggen op alle daarvoor geschikte Leidse daken zonnepanelen.

17. Het CDA wil dat huizen en panden in het beschermd stadsgezicht ruimte krijgen om zonnepanelen en andere duurzame investeringen zoals warmtepompen toe te passen, op zo’n manier dat dit het karakter van het gebouw en het straatbeeld niet aantast.

18. Slim verduurzamen in Leiden vereist maatwerk. Nieuwe woningen krijgen geen gasaansluiting meer. Het CDA wil voorlopig geen hele wijken meer aardgasvrij verklaren. Dat is zonde van bestaande, goede infrastructuur en leidt tot onnodig hoge kosten voor de bewoners. De aardgasinfrastructuur blijft daarom aanwezig tot dat deze gebruikt kan worden voor waterstof óf duidelijk is aangetoond dat waterstof geen verantwoorde vervanger is. De focus moet liggen op hybride oplossingen en isolatie. Zolang er onzekerheid blijft over de haalbaarheid, kosten en betrouwbaarheid van de warmterotonde ziet Leiden voorlopig af van deelname.

19. De energietransitie vraagt een breed gedragen aanpak. Opbouw van kennis en ervaring in de wijken zorgt ervoor dat bewoners mee kunnen blijven doen met een van de grootste uitdagingen van deze tijd. De gemeente blijft daarom wijkiniatieven actief steunen.

20. Het wordt de komende jaren minder vanzelfsprekend dat consumenten hun opgewekte zonnestroom altijd kunnen terugleveren. Het CDA wil voorkomen dat de energietransitie in Leiden tot stilstand komt. Het CDA wil daarom dat de gemeente zich inzet bij de netbeheerder voor het versneld verzwaren van het stroomnet en het stimuleren van thuisaccu’s.

21. Er zijn landelijke afspraken gemaakt over het halen van de klimaatdoelen. De gemeente kan de grootste bijdrage leveren door de eigen gebouwen en de door de gemeente beheerde gebouwen van verenigingen te verduurzamen. Bij renovatie van woningen, scholen, wijkgebouwen of sportgebouwen wordt het uitgangspunt om ten minste twee energielabelstappen vooruit te gaan, tenzij het gebouw al over label A of B beschikt.

Een duurzame stad is ook een schone stad. Onze openbare ruimte is het visitekaartje van de stad. Leidenaren zijn trots op Leiden, maar vinden dat het onderhoud van de openbare ruimte echt beter kan. Daarom wil het CDA intensiever onderhoud en snelle aanpak van problemen, zowel in de binnenstad als in de wijken. Meer ondergrondse containers en het vaker legen daarvan helpen daarbij. De handhaving op foutgeparkeerde fietsen en weesfietsen wordt versterkt. Wie vervuilt, draait op voor de schade.

23. Het CDA wil dat er per wijk een groenplan wordt ontwikkeld, samen met bewoners, bedrijven en verenigingen. In plan nemen we ook kleinschalige sportvoorzieningen mee. Zo worden wijken leefbaarder, sportiever en blijven ze koel tijdens het steeds warmere weer.

24. Het CDA steunt groene initiatieven in wijken en straten. Bewoners die zelf aangeven (een deel) van de inrichting en het onderhoud van het groen te willen oppakken, krijgen daarvoor steun en medewerking vanuit de gemeente.

Christen Unie

Een groene en duurzame stad

Om onze doelstelling van CO2-reductie te halen, is de overstap naar duurzame energiebronnen onvermijdelijk. Dat geldt niet alleen voor nieuwbouw, maar ook voor bestaande bouw. De afgelopen jaren heeft de gemeente sterk ingezet op het gebruik van restwarmte uit de Rotterdamse haven, via de warmteleiding. Dat project als oplossing voor de energietransitie kost heel veel geld, zeker nu de gemeente Rotterdam zich uit dit project wil terugtrekken. Bovendien maken we ons voor onze warmtelevering afhankelijk van niet-duurzame industriebedrijven. De ChristenUnie vindt dit een veel te eenzijdige oplossing voor de energietransitie.

Vaak wordt gesteld dat deze energietransitie ‘haalbaar en betaalbaar’ moet zijn. Voor de ChristenUnie betekent dit dat we vooral die plannen uitvoeren die op korte termijn haalbaar zijn en het grootste rendement hebben. Het isoleren van woningen is een voorbeeld van een maatregel die grote impact kan hebben. Dat geldt voor sociale woningen maar ook voor eigen woningen. De gemeente moet hierin de regie nemen. Dat kan door een lokale Isolatiebrigade op te richten, die huiseigenaren helpt hun woningen te isoleren en te verduurzamen.

Alternatieve energieopwekking in een historische stad als Leiden is niet eenvoudig. Waar zich mogelijkheden voordoen voor duurzame en lokale energieopwekking, bijvoorbeeld door zonne- en windenergie, moet de gemeente actief aan de slag om dit mogelijk te maken voor particulieren en bedrijven in de stad. Bij alle stappen die we zetten, willen we ervoor zorgen dat het ook betaalbaar is voor mensen met lage(re) inkomens. Stijgende energieprijzen en acties om te verduurzamen mogen er nooit toe leiden dat er sprake is van energiearmoede. Waar nodig moet de lokale overheid een bijdrage leveren om dit te voorkomen.

Concreet wil de ChristenUnie:

• Een energietransitie waarbij de prioriteit moet liggen bij isoleren van woningen en verduurzamen van sociale woningen;
• Een lokale Isolatiebrigade die huiseigenaren helpt hun woningen te isoleren en te verduurzamen;
• Bij de energietransitie rekening houden met de betaalbaarheid voor inwoners met kleine portemonnee;

D66

Duurzaamheid

Leiden is aantrekkelijk om in te wonen, te werken en te ontspannen. D66 wil deze aantrekkelijkheid van Leiden behouden. Dat betekent dat we rekening moeten houden met het veranderend klimaat en dat we moeten gaan verduurzamen. Duurzaamheid is één van de belangrijkste thema’s voor de komende jaren. D66 wil dat Leiden radicaal verduurzaamt, om onze stad leefbaar te houden voor onze kinderen en kleinkinderen.

4.1. Stimuleren

Verduurzamen gaat niet vanzelf en vraagt iets van ons allemaal. D66 vindt dat de gemeente Leidenaren moet stimuleren om met duurzaamheid aan de slag te gaan. Daarnaast moet de gemeente zelf ook het goede voorbeeld geven, door onder andere de gemeentegebouwen te verduurzaam en klimaatneutraal te maken.

• De gemeente helpt inwoners bij het inzichtelijk maken hoe groot de voetafdruk van een bepaalde activiteit is. Op die manier kan iedereen de eigen meest geschikte verduurzaming acties plannen. Daarbij zetten we verder in op hulp van de energie-ambassadeurs, wijkinitiatieven en een besparingshelpdesk, om de acties uit te voeren.

• We willen een verbeterde toegang tot de duurzaamheidsfondsen voor woningbezitters en ondernemers. We willen dat het fonds vooral gebruikt wordt voor de grootste milieuwinst en door mensen die zonder het fonds dit niet zouden (kunnen) doen. Daarnaast moet meer informatie digitaal beschikbaar worden, zodat je kan opzoeken hoe duurzaam je eigen wijk is, bijvoorbeeld qua energieverbruik. Zo kan ook iedereen zien wat mogelijk is in het type huis waar men woont.

• Juist onder gezinnen met de kleinste inkomens komen de hoge energierekeningen het hardste aan. De gemeente moet daarom tot afrekenbare afspraken komen met de woningcorpora-ties over het verduurzamen van de volledige woningvoorraad. Buiten het sociale segment moeten particuliere verhuurders ook worden aangesproken op wat zij kunnen betekenen.

• De kosten voor de verduurzaming van Leiden moeten evenredig worden verdeeld. Kansengelijkheid staat daarbij voorop. Huurders hebben minder invloed op de duurzaamheid van hun huurwoning, terwijl ze wel de energierekening betalen. Inwoners met lage inkomens hebben bijvoorbeeld niet de financiële ruimte om energiezuinige apparatuur te kopen en betalen daardoor een hogere rekening. D66 wil graag kijken naar mogelijkheden om voor mensen met een laag inkomen onder gunstige voorwaarden geld voor energiezuinige investeringen als lening te kunnen aanbieden.

• Innovaties zijn nodig om de energietransitie succesvol te maken. Op de korte termijn moeten hier ook keuzes in worden gemaakt. Momenteel zet D66 in op energiebesparing, onder andere door woningen beter te isoleren en energie op een duurzame manier op te wekken door middel van zonnepanelen. Waar restwarmte voldoende beschikbaar is, kan dit ook ingezet worden ter verduurzaming van de warmtevoorziening.

4.2. Innoveren

Verduurzamen vraagt om innovatie. Door creatief te blijven nadenken over hoe we het beste kunnen verduurzamen willen we de drempel voor Leidenaren verlagen om bij te dragen aan deze duurzaamheidsopgave en onnodige kosten voorkomen.

• D66 maakt zich sterk voor innovatie en blijft dan ook de ruimte creëren voor initiatieven, zoals PLNT voor startups, die met nieuwe ideeën bijdragen aan de duurzaamheidsuitdaging.

• We willen dat inwoners en bedrijven zoveel mogelijk gebruik maken van lokale, regionale, nationale en Europese fondsen voor verduurzaming. De gemeente gaat deze informatie toegankelijker maken. D66 wil dat subsidies zo veel mogelijk terecht komen bij mensen die zonder steun niet zouden toekomen aan verduurzaming. De procedures om een subsidie aan te vragen moeten daarom vereenvoudigd worden.

• D66 wil dat bij ruimtelijke ontwikkelingen kansen voor verduurzaming in de omgeving worden benut. Als bijvoorbeeld een nieuw laboratorium of klein datacenter in de stad wordt gebouwd, kan rekening worden gehouden met de restwarmte die daar vrijkomt om een naastgelegen wijk te verwarmen.

• De wijkambassadeurs voor de energietransitie spelen een belangrijke rol bij het bewust maken van Leidenaren van de klimaatuitdagingen. D66 wil dat zij door kunnen gaan met hun activiteiten tegen een eerlijke vergoeding. Om deze nieuwe balans te vinden, zet D66 zich ervoor in dat wijkambassadeurs een aanvullende rol krijgen bij de welstandscommissie, om kosteloos te kunnen adviseren over verduurzaming en subsidies bij grote en kleine verbouwingen.

• D66 wil dat er continu uitgekeken wordt naar nieuwe, veelbelovende technieken. We stimuleren de exploitant om het gasnet hierop voor te bereiden.

• D66 wil normen voor het stadsgezicht verruimen om verduurzaming mogelijk te maken. Dat geldt voor zichtbaarheid van zonnepanelen- en boilers vanaf de straat, ook in de binnenstad. Hetzelfde geldt voor dubbel glas bij en zonnepanelen op monumenten. Verduurzaming van oude gebouwen en stadsgezichten moet gebeuren met aandacht voor de geschiedenis, maar ook met respect voor de toekomst.

• Aparte afvoerbuizen voor regenwater leggen we, waar mogelijk, meteen aan als de straat toch openligt voor het gewone riool of voor de aanleg van glasvezel.

• Overvliegende vliegtuigen worden als last ervaren, zowel in Leiden als in de omliggende gemeenten. Samen met de gemeenten uit de Leidse regio en de provincie willen wij hierover het gesprek aan gaan met de rijksoverheid en Schiphol, om toekomstige overlast te beperken.

• De omgevingsdienst houdt toezicht op de Leidse ondernemingen voor wat betreft hun verplichting tot energiebesparing en duurzame investeringen. Daar waar nodig, wordt gehandhaafd.

4.3. Leiden aardgasloos in 2050

D66 wil een Leiden dat in 2050 van het aardgas af is. Wel kan er in de toekomst mogelijk gebruik gemaakt worden van de huidige aardgasstructuur. Daarom laten we onderzoeken of de huidige aardgasstructuur benut kan worden voor duurzame oplossingen zoals het gebruik van waterstof in de toekomst. Zo sluiten we geen opties uit voor toekomstige generaties en maken we gebruik van de reeds aanwezige infrastructuur. Om Leiden aardgasvrij te maken zetten wij ons de komende jaren in om ook bestaande woningen wijk per wijk klaar te maken voor duurzame alternatieven. Dit doen we in samenspraak met inwoners, wijkambassadeurs en wijkverenigingen. Daarbij streeft D66 naar het realistisch inzetten hiervan, draagvlak creëren en het behoud van vrije keuze voor oplossingen. Wij stimuleren dat bij verkoop of verbouwing aandacht wordt besteed aan verduurzaming.

• D66 kiest voor lokale en regionale oplossingen voor de warmtevoorziening. Daarbij vinden wij een verduurzaming van het hele energiesysteem belangrijk. Bij de aanleg van warmtenetten toetsen wij op de uitstoot volgens de uitstootnormen van het IPCC en de nabijheid van de bron die wordt gebruikt. D66 zet zich in voor open netten en keuzevrijheid voor de eindgebruiker.

• D66 vindt het belangrijk dat aanbieders van duurzame energie geen monopolisten zijn die vanwege die positie hoge prijzen kunnen rekenen. Concurrentie is van belang. Binnen de macht van de gemeente streeft D66 naar zulke concurrentie.

• De ontwikkelingen rond de warmterotonde zullen we nauwlettend toetsen op CO2-reductie, kosteneffectiviteit, betaalbaarheid voor eindgebruikers en democratische besluitvorming.

Programma GroenLinks

EERLIJKE ENERGIE

De energietransitie1 is de grootste maatschappelijke en politieke uitdaging van onze tijd. Het tegengaan van de opwarming van de aarde vraagt al onze daadkracht, creativiteit en wil tot samenwerking. Wachten kan niet meer: we moeten nú de handen uit de mouwen steken. Ook de inzet van Leiden is daarbij onmisbaar. Samen met Leidenaars kunnen we verduurzaming echt in de praktijk brengen. We leggen daarbij de rekening niet bij mensen in de meest kwetsbare posities maar zorgen juist dat iedereen kan meeprofiteren van de kansen van de energietransitie.

We willen uiterlijk vanaf 2045 klimaatpositief en dus ook fossielvrij zijn, om de afgesproken doelstellingen van maximaal 1,5 graden opwarming van Parijs4 te halen. Daarnaast willen we strengere tussentijdse doelen in 2030: een minimale vermindering van 65% CO2-uitstoot ten opzichte van 1990, tenminste een kwart van de woningen aardgasvrij, en tenminste 80% van de elektriciteit afkomstig van hernieuwbare bronnen. Dit zijn stevige maar haalbare doelen.

In Leiden hebben we een aantal extra uitdagingen. De grote oude binnenstad heeft veel moeilijk te isoleren monumentale panden, we hebben maar een kleine hoeveelheid ruimte om energie op te wekken en we zijn afhankelijk van samenwerking met de rest van de regio. Dit zorgt ervoor dat we harder moeten werken om onze doelen te halen. GroenLinks zorgt ervoor dat klimaat en duurzaamheid in Leiden bovenaan de politieke agenda staan. Wij willen dat de energietransitie duurzaam en eerlijk verloopt en samen met onze bewoners wordt vormgegeven en uitgevoerd.

Een transitie met en voor alle Leidenaars

Om de energietransitie succesvol vorm te geven is het belangrijk dat we zo veel mogelijk samen met de inwoners van de wijken doen. Dat betekent bijvoorbeeld dat we helder en zo tijdig mogelijk communiceren over plannen, met heldere kaders inwoners laten meebeslissen, en ervoor zorgen dat mensen in de meest kwetsbare posities extra kunnen profiteren van verduurzaming. Zo creëren we draagvlak en kunnen mensen zich voorbereiden op, en alvast bijdragen aan de veranderingen en vloeien de energieopbrengsten terug naar de Leidenaars.

1.We grijpen de energietransitie aan om fors in wijken te investeren. De financiële en sociale risico’s leggen we niet bij mensen in een slechte financiële positie maar zo veel mogelijk bij winstgevende bedrijven of bij de gemeente en haar partners.

2.Inwoners, bedrijven, maatschappelijke organisaties en woning- corporaties worden betrokken bij plannen in hun wijk, onder andere door ze zo ruim mogelijk van tevoren met campagnes en voorlichting in de openbare ruimte op de hoogte te stellen. We maken het daarbij zo makkelijk en goedkoop mogelijk om zelf al stappen te ondernemen die de gemeentelijke plannen kunnen versterken.

3.Inwoners gaan een centrale rol spelen in de lokale energietransitie. We rollen de rode loper uit voor lokale energiecoöperaties en warmteschappen, waar mogelijk gecombineerd met woningcorporaties of VvE’s. Iedere Leidenaar krijgt de kans om lid te worden van een energiecoöperatie, voor mensen met een laag inkomen wordt dit (mede) gefinancierd door de gemeente.

4.Inwoners met een kleine beurs worden koplopers in energiebesparing. Zij krijgen voorrang bij het aanspraak maken op gemeentelijke subsidieregelingen. Van betaalde energiecoaches krijgen zij gratis advies en hulpmiddelen (tochtstrips, ledlampen, radiatorfolie etc.). Door mensen zonder baan tot energiecoach op te leiden vangen we drie vliegen in één klap: mensen verbruiken minder energie, de energierekening gaat omlaag én de werkloosheid loopt terug.

5.Ook mensen die in een flat/appartement wonen of een woning huren krijgen de mogelijkheid om, door lid te worden van een energiecoöperatie (zoals Zon op Leiden), in hun directe omge- ving te investeren in duurzame energie. De gemeente onder- steunt bewonersinitiatieven en stelt samen met bijvoorbeeld scholen en ziekenhuizen daken, geluidsschermen en grond beschikbaar.

6.We scherpen de prestatieafspraken met woningcorporaties aan: onder andere over minimale energielabels, het percentage energieneutrale woningen en woningen met zonnepanelen.

7.We verlenen alleen medewerking aan zonne- en windprojecten die aan onze groene en sociale voorwaarden voldoen. Zo zorgen we ervoor dat de gemeenschap financieel mee profiteert en dat de omliggende natuur verbetert.

8.We zorgen ervoor dat bedrijven meedoen in de energietransitie. We zijn streng als het gaat om naleving van de Wet milieu- beheer. Tegelijkertijd helpen we kleine en middelgrote bedrijven (MKB) actief om besparende maatregelen door te voeren. We zorgen ervoor dat het beschikbaar stellen van een bedrijfsdak aan een energiecoöperatie aantrekkelijker wordt gemaakt. Stadsbewoners krijgen zo de gelegenheid om mee te doen met zonnepanelen op andere daken en tegelijkertijd wordt het voor het bedrijf meegerekend als energiebesparende maatregel.

9.Als gemeente hebben we een voorbeeldfunctie. We gaan daarom voor maximale CO2-besparing binnen onze eigen organisatie. We gebruiken groene stroom en leggen zonnepanelen op al onze daken van scholen, sportvoorzieningen en andere publieke gebouwen. Ook zetten we ons actief in voor verduurzaming bij leveranciers, onderaannemers en andere partijen waar de ge- meente zaken mee doet. Om ervoor te zorgen dat deze beloften niet vrijblijvend zijn laten we ons certificeren.

Doortastend kennis opbouwen voor een effectieve transitie

De energietransitie vraagt daadkracht, maar tegelijkertijd willen

we ervoor zorgen dat we op tijd kunnen stoppen met projecten

die niet goed werken, terwijl we geslaagde projecten verder willen uitbouwen. Hiervoor hoeven we niet steeds het wiel uit te vinden in Leiden. Het huidige college met GroenLinks heeft daarom al besloten een duurzaamheidsdashboard te starten waarmee mensen van binnen en buiten Leiden kunnen zien hoe het gaat en waar we van kunnen leren.

10. We vertalen de energiedoelstellingen – onder meer dat we uiterlijk 2045 klimaatpositief zijn – naar bindende gemeentelijke doelen per jaar en per collegeperiode; voor zowel energiereductie, als opwekking duurzame elektriciteit en warmte.

11. Ook voor grote nieuwe energieprojecten worden van tevoren doelen bepaald en wordt de voortgang geëvalueerd. Daardoor kunnen we er beter voor zorgen dat we de doelen daad- werkelijk halen, en beter leren van wat het beste werkt.

12. De oplossing voor de warmte- en energietransitie ligt meer in het koppelen van verschillende gemeentelijke en regionale initiatieven dan in het uitrollen van één oplossing voor de hele regio. Door, met lokaal eigenaarschap, op verschillende plekken te werken met verschillende energie- en warmteoplossingen en deze in een open systeem te koppelen, ontwikkel je kennis en betrokkenheid en zorg je voor de beste oplossing op maat.

13. We kunnen alleen met de hele regio klimaatpositief worden. Daarom pleiten we ervoor om de Regionale Energiestrategie1 (RES) met de regio Holland-Rijnland te laten aansluiten bij onze ambities. Daarvoor willen we samen met de andere gemeenten een regionale klimaatwet2 met bindende afspraken opstellen.

14. Verschillende partijen en projecten van gemeenten kunnen het beste werken als grote veranderingen op elkaar worden afgestemd. Zo kunnen woningcorporaties, grote bedrijven, on- derwijsinstellingen en verschillende afdelingen van de gemeente besparen en meer bereiken. Daarom maken we wijkagenda’s die met behulp van de input van de wijk samen met de belangrijkste partijen in die wijk worden opgesteld en afgestemd.

Een duurzame transitie van onze woningen en gebouwen

De grootste opgave in Leiden is het energieneutraal of -positief maken van de bebouwing. Daarvoor kunnen we in alle wijken meteen aan de slag om zo veel mogelijk energieverspilling tegen te gaan door betere isolatie. Voor elektriciteitsopwekking zetten we de prioriteit op zonne-energie van daken – de rest doen we met de regio. Daarnaast zijn we voor de warmtevoorziening afhankelijk van wat er gebeurt met de Zuid-Hollandse warmterotonde en de landelijke warmtewet. Tegelijkertijd zien we ook grote kansen in de verduurzaming van warmteproductie door winning uit bijvoorbeeld grachtwater (aquathermie).

15. Nieuwbouw wordt altijd aardgasvrij en zo veel als mogelijk energieneutraal of zelfs -positief gebouwd.

16. Isolatie van bestaande woningen en andere gebouwen met lage energielabels, die veel in de binnenstad en oudere wijken voorkomen, kan het beste zo snel mogelijk beginnen. Daarom stellen we actieplannen per wijk op en treffen we maatregelen om het alvast zo makkelijk mogelijk te maken om zelf je huis te isoleren. Wijkambassadeurs en energiecoaches helpen inwoners daarbij.

17.

18. We gunnen concessies voor levering van warmte en – steeds belangrijker ook – koeling op voorwaarde dat daarbij lokale initiatieven mogelijk en aantrekkelijk blijven.

19. Bewonersinitiatieven geven we meer ruimte in energieafspraken, zodat ze niet hoeven te concurreren met grote bedrijven. Bewonersinitiatieven worden daarom centrale partners van de gemeente in zowel de warmte- als de elektriciteitstransitie.

20. Op de warmtenetten sluiten we vanuit Leiden alleen duurzame bronnen (geothermie, aquathermie, lucht- en bodemwarmte of groene stroom) aan. Waar mogelijk geven we de voorkeur aan lage- en middentemperatuur warmtenetten.

21. We experimenteren met innovatieve manieren om zonne-energie op te wekken: zonnepanelen op carports, gevels, bushokjes, hekwerken, geluidswanden en lantaarnpalen.

22. We streven ernaar dat ieder dak goed gebruikt wordt, door daar bijvoorbeeld zonnepanelen op te leggen en/of het dak groen te maken. Daarom verplichten we dubbel gebruik van daken op alle gebouwen die van de gemeente zijn of waar de gemeente aan meebetaalt.

Partij van de Arbeid

EEN DUURZAAM EN BEREIKBAAR LEIDEN

Leiden wordt steeds mooier en groener. Steeds meer mensen zijn er van doordrongen dat we iets aan het klimaatprobleem moeten doen, maar voor velen is dat een ingewikkelde opgave. We moeten meer oog hebben voor de mensen die daarbij hulp nodig hebben, omdat ze bijvoorbeeld de stijgende energierekening niet kunnen betalen, de financiële middelen niet hebben om hun eigen woning te verduurzamen of omdat ze gewoon niet weten waar te beginnen. We blijven investeren in vergroening, klimaatadaptatie, de energietransitie en goede bereikbaarheid, zodat Leiden ook in de toekomst een prettige stad blijft.

De energietransitie doen we samen

De PvdA maakt zich hard om klimaatverandering tegen te gaan en de gestelde klimaatdoelen te behalen en wil dat Leiden daartoe ambitieus beleid voert. Om de energietransitie succesvol te maken is het belangrijk dat alle mensen eraan mee kunnen doen. Het is immers moeilijk groen doen, als je rood staat. Daarom willen we met voorrang woningen verduurzamen die én het minst energiezuinig zijn én onderdak bieden aan kwetsbare huishoudens. Hiermee wordt energiearmoede niet alleen voorkomen, maar kunnen we zelfs het omgekeerde bereiken: lagere woonlasten, betere en gezondere woningen en een versnelling van de energietransitie.

• De energiekosten rijzen nu al de pan uit. Inwoners moeten daarom een beroep kunnen doen op bijzondere bijstand of het maatwerkbudget als zij deze kosten niet kunnen voldoen.

• De PvdA wil dat woningcorporaties sneller hun sociale huurwoningen verduurzamen en we helpen ze daar ook bij. De investeringen kosten geld, maar de kosten mogen niet afgewenteld worden op de huurders.

• Mensen die wonen in slecht geïsoleerde huizen helpen we met het verduurzamen van hun huis met speciale gemeentelijke leningen. Beschikbare subsidies moeten vooraf worden betaald in plaats van achteraf, zodat Leidenaren de kosten niet hoeven voor te schieten. We willen dat vooral de midden- en lagere inkomens profiteren van deze subsidies.

• We komen met een isoleer-offensief waarin we slecht geïsoleerde woningen van mensen met een lager inkomen actief gaan helpen met verduurzamen.

• Ook bedrijven gaan we actief voorlichten over het verduurzamen van hun panden. We leggen daarbij verbindingen tussen energieoverschotten en tekorten.

• Alle gebouwen in beheer van de gemeente moeten in de komende tien jaar CO2-neutraal worden. Dit doen we onder andere met behulp van bijvoorbeeld goede isolatie en het leggen van zonnepanelen. Als de gemeente inkoopt, dan doen we dat duurzaam, klimaatneutraal en sociaal. We zetten in op circulair bouwen, zodat bouwmaterialen worden hergebruikt.

• Er liggen veel vierkante kilometers dak in de stad. We stimuleren ondernemers, bewoners en woningcorporaties deze ruimte te benutten voor de aanleg van zonnepanelen en groene daken. Ze dragen zo bij aan een hittebestendige leefomgeving en biodiversiteit.

• We verbeteren de luchtkwaliteit door de milieuzone uit te breiden en de eisen aan te scherpen. We verleiden eigenaars van scooters en brommers met een tweetaktmotor een elektrisch alternatief te nemen. Ook blijven we bij Schiphol en het Rijk aandacht vragen voor vliegtuighinder.

Wat we al hebben bereikt

De afgelopen jaren heeft PvdA de betaalbaarheid van de energietransitie voor onze inwoners steeds weer op de politieke agenda gezet.

Partij voor de Dieren

Van de tien hoofdpunten van het programma gaan er twee over energietransitie:

• Uiterlijk in 2030 is Leiden klimaatneutraal. We zetten in op energiebesparing en pakken energiearmoede aan.
• We gaan vol voor fossielvrije, duurzame energie. Dicht bij huis opgewekt, met respect voor mens, dier en natuur. Dus geen geldverslindende warmtepijp uit de Rotterdamse haven.

Een betere wereld begint in Leiden De beste plek om de wereld te verbeteren is dichtbij huis, in onze eigen gemeente. Leiden kan en moet zelf veel doen, maar kan het niet alleen. De gemeente moet zich stevig gaan verzetten tegen de laksheid van de Rijksoverheid om klimaatverandering en het verlies van biodiversiteit echt aan te pakken. Tegelijkertijd worden lokaal de nodige maatregelen genomen.

● Leiden roept de klimaat- en biodiversiteitscrisis uit. Er komt een ambitieus klimaatplan met bijbehorend budget. Er komen concrete, afrekenbare tussendoelen en snelle bijstelling als die doelen niet gehaald dreigen te worden. Ook wordt er een biodiversiteitsherstelplan opgesteld.

● Uiterlijk in 2030 is Leiden klimaatneutraal en zet het zich in op herstel van biodiversiteit en behouden, beschermen en uitbreiden van robuuste en verbonden natuur.

● Er komt een wethouder voor Klimaat & Biodiversiteit.

● Al het beleid wordt getoetst op duurzaamheid in een duurzaamheidsparagraaf, waarin de gevolgen voor dieren, natuur, milieu en klimaat staan omschreven.

● De gemeente heeft deskundige werknemers in dienst op het gebied van klimaat, dierenwelzijn, milieu, natuur, maatschappelijk verantwoord inkopen en biodiversiteit. Deze kennis wordt actief gedeeld met partners en netwerken van de gemeente.

● Leiden eist scherpere wettelijke maatregelen van het Rijk, waaronder strengere uitstooteisen voor bedrijven en natuurinclusieve en energiepositieve nieuwbouw. Gemeenten moeten meer mogelijkheden krijgen om vervuilende bedrijven aan te pakken en te weren.

• Er komt een expertisecentrum Biodiversiteit en Duurzaamheid waar inwoners en bedrijven gratis en onafhankelijk advies kunnen vragen.
• Leiden heeft medewerkers beschikbaar die huurders ondersteunen bij het laten aanbrengen van energiebesparende maatregelen, dit in overleg met de verhuurder of desnoods met tussenkomst van de huurcommissie. Woningeigenaren, VvE’s en bedrijven kunnen via de website/loket van gemeente worden verwezen naar energieadviseurs in de regie.

• Een team van deskundige en inspirerende klimaatcoaches staat klaar om inwoners en bedrijven te informeren, te enthousiasmeren en te helpen bij verduurzaming. Zij verstrekken gratis energiescans en meten de ecologische voetafdruk van inwoners en bedrijven.

• Iedere wijk heeft een eigen karakter en specifieke uitdagingen. Daarom maakt de gemeente in samenwerking met inwoners en relevante partners per wijk een concreet transitieplan. Hierin staan plannen voor energiebesparing en de opwekking en opslag van duurzame energie en warmte. Tegelijkertijd wordt gekeken hoe de biodiversiteit van de buurt versterkt kan worden. We zetten in op lokale warmtenetten, die uitsluitend met duurzame energie worden gevoed.

• Leiden trekt zich terug uit de WarmtelinQ vanuit de Rotterdamse haven. Restwarmte uit fossiele industrie is geen duurzame energie.

• De transitie naar een klimaatneutraal Leiden in 2030 geven we samen vorm. De gemeente stelt een, geloot en representatief voor inwoners van de gemeente, burgerberaad in waarbij inwoners, met ondersteuning van experts en creatievelingen, het gemeentebestuur adviseren over het klimaatbeleid. Deelnemers worden hiervoor zeer billijk betaald.

• De rekenkamercommissie onderzoekt doorlopend of het gemeentelijke klimaatbeleid voldoende bijdraagt aan het bereiken van klimaatdoelstellingen.

• We creëren meer ruimte voor de opvang van water, bijvoorbeeld door gedempte grachten, zoals de Lange Mare, te ontdempen.

• Besparen, besparen, besparen: minder energiegebruik de hoogste prioriteit. Wat je niet gebruikt, hoef je ook niet op te wekken. Daarom moet energiebesparing een veel grotere rol spelen in het duurzaamheidsbeleid van Leiden. Naast technische aanpassingen, zoals betere isolatie, warmtepompen en LED-verlichting, kiezen we ervoor om bepaalde dingen niet of minder te gaan doen. Er is in ons dichtbevolkte land bijvoorbeeld geen ruimte om onbeperkt energieslurpers zoals datacenters en de kunstmestindustrie toe te staan. We pakken de bedrijven die milieuregels overtreden voortvarend aan en gaan actief op zoek naar bedrijven die duurzame producten en diensten leveren.

• In 2030 gebruiken huishoudens, bedrijven en organisaties in Leiden ten minste 65% minder energie dan in 1990. De gemeente stelt hiertoe een ambitieus Actieplan Besparen op met concrete en controleerbare tussendoelen.

• Alle gebouwen met verwarming worden goed geïsoleerd. De gemeente zet vol in op voorlichting over en (waar nodig) financiële ondersteuning van natuurinclusieve woningisolatie. Daarnaast komt er tevens meer voorlichting over – en eventueel subsidie voor – het koelen van woningen en kantoren door middel van groene daken, groene gevels en zonwering.

• Leiden pakt samen met lokale ondernemers energieverspilling aan, zoals lichtvervuiling, niet-duurzame terrasverwarming, open winkeldeuren in de winter. Duurzame alternatieven worden gepromoot.

• De gemeente gaat strenger optreden tegen vervuilende en energieslurpende bedrijven. Dit doen we door de Wet Milieubeheer streng te handhaven, waaronder de energiebesparingsplicht van bedrijven in deze wet.

• Met bedrijven die zich willen vestigen of uitbreiden, maken we stevige afspraken die verder gaan dan de geldende wettelijke verplichtingen, zoals zon op dak en isolatie. Bedrijven die meer willen doen dan de wettelijke verplichtingen, kunnen op steun van de gemeente rekenen.

● Om te voorkomen dat bedrijven met een grote broeikasgasuitstoot in Leiden gevestigd worden, stellen we eisen aan de CO 2 uitstoot in de vestigingsvergunning. Voor duurzame bedrijven wordt de groene loper uitgelegd.

Natuurlijk duurzame energie opwekken Onze energie gaan we duurzaam opwekken, dichtbij huis en met respect voor mens, dier en natuur. Omdat ruimte schaars is en er al gauw conflicten ontstaan, is de opwekking van energie op bepaalde plekken ongewenst. Wij zetten vol in op fossielvrije energie uit zon en wind, daar waar het kan. Wij hanteren strikte eisen voor duurzaamheid en veiligheid om te bepalen welke vormen van energie-opwek duurzaam en veilig zijn en welke niet.

● Zonnepanelen en groen worden de norm op daken, gevels, geluidswallen en boven parkeerplaatsen, behalve op monumentale en beeldbepalende panden. Indien particulieren, VvE’s, woningcorporaties en bedrijven dit zelf niet doen, investeert de gemeente hierin door samenwerking met een lokale energiecoöperatie of een gemeentelijk energie-investeringsbedrijf.

● Er komen geen zonneparken in, en aangrenzend aan, de natuur. Voor de aanleg van zonnepanelen wordt gebruik gemaakt van een zonneladder, die de volgorde bepaalt van aanleg. Landbouwgrond is bedoeld voor plantaardige voedselproductie en natuurontwikkeling, niet voor zonneweides.

● Alle nieuwe panden worden energiepositief en wekken meer energie op dan ze gebruiken.

● Er wordt niet geïnvesteerd in warmtenetten die gevoed worden door restwarmte uit de fossiele industrie, bio-industrie of biomassacentrales. We gebruiken duurzame lagetemperatuurbronnen om woningen en andere gebouwen te verwarmen. Naast warmtepompen wordt er geïnvesteerd in warmte- en koudeopslag, bodemwarmte, en warmte uit water (aquathermie) of zout (warmtebatterij). Vanzelfsprekend enkel als het veilig kan en het geen ecologische verstoring veroorzaakt.

● Leiden stimuleert windenergie op locaties waar mensen, dieren en natuur er geen of weinig hinder van ondervinden, bijvoorbeeld langs snelwegen en op industrieterreinen. Er komen geen windturbines in natuurgebieden en in gebieden met kwetsbare vogel- of vleermuispopulaties.

● Windturbines worden alleen aangelegd als er voldoende maatregelen getroffen worden om slachtoffers onder vogels en vleermuizen te voorkomen, zoals een stilstandvoorziening en een zwarte wiek.

● Windturbines en zonnepanelen zijn zo duurzaam mogelijk geproduceerd, met zo veel als mogelijk gerecyclede materialen en van duurzame (lokale) leveranciers.

● Het verstoken van bomen is geen oplossing voor het energievraagstuk. Kostbare natuur kappen om te verbranden is niet duurzaam. Ook mestvergisting is niet duurzaam, omdat dit bijdraagt aan de instandhouding van de intensieve veehouderij. We staan de verbranding van hout en de vergisting van mest voor warmte en elektriciteit niet toe. Voor andere vormen van biomassa komen strenge duurzaamheidscriteria.

● Aardwarmte of geothermie kan in bepaalde gevallen een bron van duurzame warmte zijn maar ook hier gelden de zorgvuldigheidsnormen voor mens, dier en natuur en het voorzorgsbeginsel.

● Er is grote behoefte aan praktisch geschoolde vaklieden om de energietransitie mogelijk te maken. Leiden werkt samen met het lokale MBO om omscholingstrajecten te ontwerpen en promoten.

● Leiden ondersteunt bewonersinitiatieven op het gebied van duurzame energie (bijvoorbeeld Zon op Leiden, de Watergeuzen en duurzame wijkenergie intiatieven) actief.

Klimaatrechtvaardigheid. De lusten en de lasten van de energietransitie gaan we eerlijk verdelen: de grootste vervuilers betalen de zwaarste lasten. Lagere inkomens krijgen de nodige ondersteuning. Inwoners profiteren mee van de opwek van duurzame energie en zijn een belangrijke gesprekspartner in de planvorming.

● Het principe “de vervuiler betaalt” wordt grondslag voor gemeentelijke heffingen, onder andere bij de afvalstoffenheffing. Inwoners die minder afval aanbieden hebben lagere kosten. Het laten ophalen of wegbrengen van grofvuil wordt gratis tot een bepaalde hoeveelheid. Ook komt er een groene heffingskorting op de onroerendezaakbelasting, zodat het financieel aantrekkelijker wordt om een huis of bedrijfspand te verduurzamen.

● Steeds meer inwoners hebben te maken met energiearmoede. Door hoge energiekosten en een laag inkomen hebben ze geen geld om energiemaatregelen te kunnen nemen. Deze inwoners krijgen ondersteuning van de gemeente.

● Initiatieven voor duurzame opwek zijn voor ten minste 50% lokaal eigendom, zodat omwonenden delen in de opbrengsten en een stem hebben in hoe en waar de energie wordt opgewekt.

● Leiden zet zich pro-actief in om ondervertegenwoordigde groepen uit de samenleving, zoals jongeren, mensen met een migratieachtergrond en laaggeletterde mensen, beter te betrekken in het participatieproces van de energietransitie.

Goed voorbeeld doet volgen. De gemeente laat zelf zien hoe je duurzaam wordt en inspireert zo inwoners en bedrijven.

● Elk jaar verkleint de gemeente haar ecologische voetafdruk, onder andere door minder energie te gebruiken en plantaardige catering aan te bieden.

● Bij de aanbesteding en inkoop van producten en diensten en bij het verlenen van subsidies worden harde duurzaamheidscriteria gesteld over bijvoorbeeld CO 2 -uitstoot, biodiversiteit, gifgebruik, dierenwelzijn, Fairtrade handel, goede arbeidsomstandigheden en circulaire en lokale economie. Hierover wordt jaarlijks gerapporteerd.

● Gemeentelijke gebouwen zijn uiterlijk 2030 klimaatneutraal, natuurinclusief en fossielvrij.

● Medewerkers van de gemeente, inclusief de raad en het college, worden gestimuleerd om op de fiets of met het openbaar vervoer naar het werk te komen of thuis te werken. Voor zakelijke reizen tot 1200 kilometer wordt niet meer gevlogen, maar de trein genomen.

● Leiden stimuleert dat iedere ambtenaar voor wie dat gezien de werkzaamheden mogelijk is, in ieder geval 40% van de arbeidstijd thuis werkt. De gemeente zet zich daarbij in om ambtenaren die wél op kantoor verschijnen te clusteren, zodat minder ruimtes bezet worden en het energieverbruik in gemeentelijk vastgoed omlaag kan.

● De gemeente is transparant over haar CO 2 -uitstoot en -besparing van haar eigen gemeentelijke organisatie en van alle activiteiten van huishoudens, bedrijven, organisaties etc. op haar grondgebied gezamenlijk en rapporteert de vooruitgang jaarlijks in een duidelijke, feitelijke en openbare CO2 -boekhouding.

● De gemeente gaat investeren in een gemeentelijk klimaatfonds. Inwoners en bedrijven kunnen eenvoudig klimaatmaatregelen treffen, die betaald worden uit het fonds. De kosten worden dus voorgefinancierd en indien nodig gesubsidieerd. Het fonds wordt revolverend: terugbetaalde leningen (bijvoorbeeld uit lagere energielasten) worden opnieuw geïnvesteerd.

● De gemeente wordt fossielvrij en verzet zich tegen de eventuele winning van fossiele brandstoffen in de gemeente, zoals schaliegas.

● Leiden verbreekt de (financiële) banden met fossiele bedrijven en spoort andere organisaties aan om hetzelfde te doen.

● Leiden verbiedt fossiele reclame in de openbare ruimte.

● Leiden sluit zich aan bij de actie ‘fossielvrije pensioenbeleggingen’ voor Leidse ambtenaren.

Sleutelstad

Partij Sleutelstad onderschrijft de uitgangspunten van de energietransitie en erkent de noodzaak actie te ondernemen tegen klimaatverandering. PS vindt dat de Leidenaren, veel meer dan tot nu het geval is geweest, bij de energietransitie moeten worden betrokken. Een evenwichtige verdeling van de kosten en ondersteuning van lokale initiatieven hebben onze volle aandacht.

Evenwichtige verdeling van kosten

De energietransitie brengt onvermijdelijke kosten met zich mee voor burgers en bedrijven. Voor het noodzakelijke draagvlak is het essentieel dat kosten door eenieder in alle redelijkheid zijn op te brengen. Voor de burgers moet de opbrengst van de energietransitie meetbaar, het proces en de planning haalbaar en de kosten betaalbaar zijn. Partij Sleutelstad wil daarom dat de gemeente het beginsel van woonlastenneutraliteit, zoals afgesproken in het landelijk klimaatakkoord, als uitgangspunt neemt bij haar beleid.

Inspraak en meedenken

De ontwikkeling van beleid voor de energietransitie is tot op heden vooral het domein van bestuurders, ambtenaren en experts. Wij vinden dat de lokale overheid zich meer moet inspannen om burgers en bedrijven bij de besluitvorming te betrekken, zodat daardoor een groter draagvlak voor de transitie ontstaat.

Referendum

In de Regionale Energie Strategie (RES) spreken de gemeenten in de regio Holland-Rijnland af hoe zij de overgang van fossiele brandstoffen naar klimaat neutrale energieopwekking gaan uitvoeren. Wanneer burgers of maatschappelijke organisaties over de RES een referendum willen organiseren of op een andere wijze willen participeren, dan zullen wij hen zeker ondersteunen.

Behoud landschappelijke waarden

De bollenstreek in het westen en het veenweidegebied ten oosten van Leiden zijn historisch nauw met de stad verbonden en vormen unieke en voor de regio kenmerkende landschappen. Wij zijn van mening dat de gemeente zich in woord en daad moet inzetten voor het behoud van de natuur en de biodiversiteit in deze landschappen. Dat betekent, dat er geen ruimte is voor grootschalig zonneweides, windmolenparken, distributiecentra en datacenters.

Lokale en kleinschalige initiatieven

Partij Sleutelstad vindt het belangrijk dat de gemeente bij de energietransitie voldoende ruimte biedt aan lokale en kleinschalige initiatieven van burgers en bedrijven.

Informeren en communiceren

Partij Sleutelstad wil dat de gemeente burgers en bedrijven beter gaat informeren over de energietransitie en de uitwerking van de RES op wijk- en straatniveau. Burgers en bedrijven moeten tijdig weten wat zij van de overheid kunnen verwachten en wat zij zelf kunnen en moeten doen. De gemeente moet daarom meer bekendheid geven aan het duurzaam bouwloket.

Activiteiten stimuleren en faciliteren

De gemeente geeft aan wat, gegeven de situatie en de stand van de techniek, optimale oplossingen zijn voor de transitie-opgave van burgers en bedrijven. De gemeente voert een gericht stimuleringsbeleid om de noodzakelijke ontwikkelingen in gang te zetten.

Gemeenschappelijke oplossingen

Partij Sleutelstad vindt dat de gemeente burgers en bedrijven op een positieve manier moet betrekken bij de duurzaamheidsopgave waarbij ‘zelfbeschikkingsrecht, tenzij’ het uitgangspunt is. Voorkomen moet worden, dat burgers en bedrijven het wiel opnieuw moeten uitvinden. Daarom faciliteert en stimuleert de gemeente gemeenschappelijke oplossingen en initiatieven, zoals de oprichting van energiecoöperaties en de inkoop van groene energie, zonnepanelen en windmolens.

VVD

4. Vol slimme en duurzame oplossingen

Leiden moet verduurzamen. Huizen gaan van het gas af en ook op andere manieren wordt onze stad duurzaam. Dat zijn flinke veranderingen, die om verstandige keuzes en draagvlak vragen. Duurzaamheid biedt kansen voor economische groei en een fijne en leefbare stad en het is essentieel om de klimaatverandering onder controle te krijgen. We willen leven in een groene en duurzame stad. De gemeente kan faciliteren en stimuleren, maar uiteindelijk zullen de Leidenaren en de Leidse bedrijven het moeten doen. De energietransitie moet daarom behapbaar zijn en we houden zoveel mogelijk rekening met keuzevrijheid en betaalbaarheid voor onze inwoners en ondernemers.

• De energietransitie en verduurzaming bieden grote kansen voor het stimuleren van innovatie en werkgelegenheid. De gemeente voert actief beleid om nieuwe sectoren te steunen. Wanneer het effectief bijdraagt aan de lokale economie en het milieu, kopen we onze producten en diensten duurzaam en circulair in.

• Wij ondersteunen het streven naar een klimaatneutraal Leiden in 2050. Door energie te besparen en meer duurzame energie op te wekken kunnen we dit bereiken. Daarbij stimuleren we milieubewust ondernemen, met een grote rol voor de lokale opwekking van duurzame energie.

 

• De nadruk moert veranderen van symboolpolitiek naar werkelijk efficiënte acties om de uitstoot van CO2 te verminderen. Daarbij moeten de kosten goed in het oog gehouden worden, zodat gekozen kan worden voor de maatregelen die de meeste impact (d.w.z. de meeste CO2 reductie) maken per uitgegeven euro belastinggeld.

• We nemen acties met maatwerk die passen bij Leiden, op wijkniveau of zelfs straatniveau. Er is geen simpele maatregel die Leiden ‘CO2 neutraal’ maakt, er zal een samenhangend pakket van maatregelen genomen moeten worden op gebied van energie besparing, opwekking en verdeling. Denk bijvoorbeeld aan slimme energienetwerken, waarbij huishoudens overtollige duurzame energie onderling kunnen delen.

• Flexibiliteit in nieuwbouw moet blijven ten aanzien van de warmtebron: groen gas, waterstof, elektrisch, of restwarmte. Leiden moet zich niet voor de troepen uit vastleggen op een nieuwe warmtebron, maar met open vizier naar de toekomst kijken. We kiezen de beste bron voor iedere situatie. Het gasnetwerk behouden we voor de toekomst, wanneer waterstof of groen gas toegankelijk zijn.

• Leiden gaat voor klimaatwinst op ieder niveau, waarbij we win-win situaties proberen te creëren. We stimuleren bewoners en ondernemers om hun woningen en panden te verduurzamen, door onder meer in te zetten op betere isolatie en het plaatsen van zonnepanelen. Dat is goed voor de stad, goed voor het klimaat en zorgt voor een lagere energierekening. De gemeente staat inwoners en ondernemers bij met kennis en kunde, en verbindt duurzame initiatieven in wijken aan elkaar.

• Het is belangrijk om zoveel mogelijk huizen zo snel mogelijk te isoleren op een manier die voor iedereen haalbaar is. Daarom wil de VVD meer budget om isolatiemaatregelen richting energielabel B te stimuleren en toegankelijk te maken voor alle inwoners. Deze maatregelen beginnen bij de laagste energielabels.

• Veel woningen in Leiden hebben een monumentenstatus. Ook deze huizen moeten verduurzamen, maar met behoud van hun monumentale waarde. Het aanbrengen van isolerende maatregelen voor deze woningen wil de VVD makkelijker maken.

• We willen onderzoeken of een isolatiefonds kan worden opgezet om de isolatiemaatregelen financierbaar te maken. Uitgangspunt is dat middels een publiek-private samenwerking een fonds gestart wordt waarmee isolerende maatregelen op wijkniveau voorgefinancierd worden. De besparingen op de energierekening kunnen gebruikt worden om het fonds weer te vullen. Zo wordt verduurzaming voor huiseigenaren én (sociale) huurders een meer realistische stap.
• Iedereen kan vrijblijvend gebruik maken van energieadvies. De gemeente stelt energieadviseurs ter beschikking om samen met Leidenaren de woning door te lopen om advies te geven over mogelijkheden en bijbehorende kosten, bijvoorbeeld over zonnepanelen of isolerende maatregelen.

• De energiecentrale aan de Langegracht moet open blijven totdat er duidelijkheid is wat de lange termijn warmtevoorziening voor Leiden zal zijn.

• We maken het zo gemakkelijk mogelijk om zonnecellen te plaatsen en laadpalen aan te vragen, door procedures simpeler te maken. Zo stimuleren we duurzame energie.

Studenten voor Leiden

Inleidend. Verduurzaming woningvoorraad

SVL wil dat Leiden in 2050 klimaatneutraal is. Om dit te bereiken, zal iedereen zijn steentje bij moeten dragen. Daarom wil SVL maatwerk leveren bij het verduurzamen van woningen. De gemeente moet kunnen kijken wat er nodig is om een woning duurzaam te maken. SVL wil verhuurders actief gaan aanmoedigen hun panden te verduurzamen. Nu gebeurt dit voornamelijk bij koopwoningen. Naast een rol voor de eigenaar ziet SVL hier ook een rol voor de huurder. De gemeente moet huurders en verhuurders in hun initiatieven ondersteunen. De lasten dienen niet enkel bij de bewoner te liggen.

Hoofdstuk 3. Duurzaamheid

Klimaatverandering is een van de grootste uitdagingen van deze tijd. Leiden moet een bewoonbare plek blijven. Om dit te bereiken zal Leiden flinke stappen moet zetten. Daarom vindt SVL dat de gemeente haar verantwoordelijkheid moet nemen. Duurzaamheidsbeleid moet niet als een bijzaak gezien worden, maar als kernonderdeel van het gemeentelijk takenpakket. Leiden moet als kennisstad het voortouw nemen in de energietransitie.

Zonnepanelen

Leiden heeft de doelstelling om in 2050 klimaatneutraal te zijn. SVL steunt dit doel volledig. SVL vindt dat een aantal maatregelen noodzakelijkerwijs genomen moeten worden om dit doel te halen. Steeds meer Leidenaren verduurzamen hun woning. De gemeente moet dit blijven ondersteunen. De ambitie van SVL is op zo veel mogelijk geschikte daken in Leiden zonnepanelen te plaatsen.

Woningisolatie

Het isoleren van woningen en het plaatsen van warmtepompen en zonneboilers zijn goede stappen richting een klimaatneutraal Leiden. Toch ondervinden bewoners die hun huis willen verduurzamen soms nog problemen. SVL wil dat het makkelijker wordt om dit soort projecten te ondernemen. Het aanstellen van de wijkambassadeurs is een goed initiatief geweest. SVL wil daarnaast één gemeentelijk duurzaamheidsloket realiseren, naast de bestaande wijkambassadeurs. Hier kunnen bewoners op één centraal punt advies inwinnen en zaken als vergunningen regelen. Ook moeten de regels rondom het plaatsen van dubbel glas in gemeentelijke monumentale panden op de schop. Wonen in een monument moet en kan duurzamer.

Duurzame binnenstad

Leiden is een karakteristieke stad met veel monumentale panden. SVL vindt dat ook oude panden mee moeten met hun tijd om zo de stad te beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Daarom moeten monumentale panden in Leiden versneld kunnen verduurzamen, dat betekent meer dubbel glas, betere isolatie en zonnepanelen. De gemeente moet hierin een leidende en faciliterende rol nemen.

Regionale samenwerking

Leiden werkt op regionaal niveau goed samen met andere gemeenten. Aangezien de zogenaamde Warmtelinq waarschijnlijk geen doorgang vindt, is het noodzakelijk dat Leiden op zoek gaat naar alternatieven. Ook op het gebied van het ontwikkelen van een duurzame infrastructuur en het bouwen van windmolens is regionale samenwerking noodzakelijk. SVL wil meer samenwerken met omliggende gemeentes in het realiseren van nieuwe zonnevelden en/of windmolenparken.

Klimaat Actie Nu

EnergieKlimaat
Met buurtinitiatieven en woningcorporaties willen wij het energieverbruik in de wijken omlaag en opwekking van hernieuwbare energie omhoog krijgen. Isoleren is noodzakelijk voor alle woningen in de stad. Met subsidies en steun voor mensen met een midden en laag inkomen willen wij dit voor iedereen mogelijk maken. Woningbouwcorporaties moeten hard aan de slag om hun woningvoorraad te verduurzamen. Voor monumenten moet het verduurzamen eenvoudiger en moeten de regels versoepeld worden. Keuze voor duurzaamheid gaat voor welstand. Op alle geschikte daken van bedrijven, organisaties en scholen komen zonnepanelen. Hiervoor zijn duurzaamheidsleningen beschikbaar.

Op termijn wordt de OZB gekoppeld aan de isolatiegraad van de eigen woning. Andere manieren voor hernieuwbare energie, zoals aquathermie en geothermie worden gestimuleerd. Er komt een lokale energiemaatschappij voor, door en van Leidenaren. De warmterotonde uit Rotterdam komt er daarentegen niet omdat de aanleg hiervan een negatieve impact heeft op de leefomgeving. Daarnaast zou er een monopolie ontstaan over de levering van warmte en de prijs daarvan. Het tempo om van het gas af te gaan kan omlaag. Te snel van het gas af betekent meer gebruik van veel schadelijkere energiebronnen als olie en kolen. Onderzocht moet worden of de huidige gascentrale (Uniper) op waterstof kan overschakelen.

SP

Leiden is een van de meest versteende steden van Nederland, met weinig open ruimte. Voor de resterende ruimte moeten keuzes worden gemaakt tussen wonen, wegen en andere omgevingselementen. Het is daarom des te belangrijker dat er voldoende ruimte is voor groen in onze stad. Onze prioriteit als gemeente zou daarom, naast het sociaal domein, moeten liggen in de verbetering van het groen en het betaalbaar houden van de overgang naar nieuwe vormen van energie. We moeten als gemeente helemaal niet willen investeren in meer asfalt, maar juist in meer groen. Natuurlijk kent het groen ook een zekere samenhang. Als je een bepaalde boom plant, komen daar weer bepaalde andere planten op af. Die weer hun aantrekkingskracht hebben op bepaalde dieren. Als je groen toevoegt, moet je dus altijd goed kijken naar de biodiversiteit die dat toevoegt.

Niemand wil zijn of haar energie verspillen, ook de aarde niet, daarom moeten we zo snel mogelijk klimaatneutraal worden. Op onze aarde wordt eigenlijk al op allerlei manieren “gratis” energie opgewekt, maar nu lijkt die gratis energie alleen toegankelijk voor een kleine club mensen. Daarmee subsidiëren we juist rijke mensen om toegang te krijgen tot gratis energie. Dat verscherpt de tweedeling in de samenleving. De aarde is van ons allemaal, en de energie die we op aarde opwekken is dus ook van iedereen. De belangrijkste vraag is dus: hoe verdelen we die eerlijk?

Speerpunten klimaat en energie

• Voor de energietransitie kiezen voor collectieve oplossingen in plaats van individuele oplossingen;

• Kiezen voor echt duurzame oplossingen met de regio, i.p.v. de warmterotonde vanuit Rotterdam; Investeren in een stadswarmtesysteem

• Verdere verduurzaming van gemeentelijke (monumentale) panden.

• Oprichten van een fonds voor verhuurders t.b.v. verduurzaming woningen zonder verhoging van de huren

• We voorkomen en bestrijden energiearmoede;

• Stimuleren bewonersinitiatieven om woningen te verduurzamen door subsidie en kennisdeling.

Klimaatverandering heeft grote gevolgen voor onze stad. Extreme weersomstandigheden komen vaker voor en we moeten ons daartegen beschermen. Ook moet Leiden eraan werken om uiterlijk in 2050 een klimaatneutrale stad te zijn – en zoveel eerder als mogelijk is. Dat betekent dat we dan niet meer netto bijdragen aan CO2-uitstoot. De komende periode werken we verder aan klimaatadaptatieve en klimaatneutrale maatregelen. We willen daarbij extra aandacht voor de wijken waar de bewoners geen middelen hebben om hun omgeving zelf te vergroenen.