Inspraak TegenGas Merenwijk bij Commissie Stedelijke Ontwikkeling (7 september)

TegenGas Merenwijk heeft 7 september bij de bijeenkomst van de Commissie Stedelijke Ontwikkeling gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar reactie te geven op de Samenwerking Warmtetransitie Leidse Regio. Zie onderstaand de tekst die Cent van Vliet heeft uitgesproken.

TegenGas Merenwijk is een breed gedragen Burgerinitiatief in een groen deel van de stad. Een wijk met veel kennis en deskundigheid. Daarvan maakt de gemeente tot nu toe geen gebruik. Die bouwt liever op zeer duur betaalde rapporten van consultants en adviesbureaus. Dank, dat we hier aan inspraak weer inhoud kunnen geven en dat bewoners niet slechts een vinkje zijn in de bureaucratie. Drie hoofdpunten: bewoners staan buiten spel, bewoners zijn slechts klanten en de gemeente rolt de loper uit voor monopolisten.

Bewoners buiten spel

Bewoners en eigenaren willen nu weten waar ze aan toe zijn en hoeveel de kosten van het nieuwe warmtesysteem zijn. In Denemarken en Finland, waar de warmtetarieven bijna één derde zijn van die in Nederland, mogen pas warmtenetten worden aangelegd als er een duidelijke indicatie is van de tarieven. Iedereen weet dan van te voren of het aanbod al dan niet aantrekkelijk is.

Het lijkt er op dat de feitelijke besluitvorming over de energietransitie sluipenderwijs via het programma Warmte Leidse Regio loopt en zich vooral achter de democratische gordijnen voltrekt. Het voorstel dat de raad van B&W heeft ontvangen rept nagenoeg alleen over een regionaal warmtenet, een ouderwets regionaal warmtenet. En niet over een net dat toekomstbestendig is met warmte, koeling, opslag en elektriciteit in één systeem!

Onbegrijpelijk. Wim Scholten heeft terecht duidelijk gemaakt dat energietransitie nooit tot stand komt via deze achteruitkijkspiegel, maar alleen door met elkaar vooruit te denken en te handelen en aan bewoners en eigenaars een centrale positie te geven.

Bewoners slechts klanten

De samenwerking Warmtetransitie Leidse Regio zorgt voor de levering van alleen warmte. Daar ligt namelijk het commercieel belang van de warmteleveranciers. De gemeenten gaan op pad om klanten te werven. Bewoners en eigenaars worden daarmee gedwongen in de rol van warmte-klanten. Aan eigen collectieve initiatieven en individuele oplossingen wordt helaas geen aandacht besteed. De keuzevrijheid van bewoners en eigenaars dreigt daardoor een wassen neus te worden.

De gemeente Leiden wil maar één ding en ik citeer ‘….het op voldoende schaal, en met voldoende snelheid door gemeente ontwikkelen van de vraag naar collectieve warmte…….’ De gemeente gaat klanten werven voor een ouderwets regionet! Bewoners worden daarmee gedegradeerd tot klant. Ik zou zeggen, gemeenteraad houdt vast aan uw uitspraken van maart vorig jaar. De keuzevrijheid van bewoners en eigenaars is dan geen wassen neus meer. Dan is ook het grote gevaar geweken dat Wijkuitvoeringsplannen een louter top-down exercitie zijn. Het draagvlak voor de energietransitie verdwijnt dan niet achter de horizon en daarmee ook niet het beperken van de opwarming van de aarde.

Het uitrollen van de loper voor monopolisten

In het voorstel van B&W wordt rijkelijk gestrooid met het begrip ‘Open Regionaal Energiesysteem’. Regionale warmtebronnen kunnen worden aangesloten op een regionale infrastructuur, zo wordt gesteld. Een multibronnen aanpak moet de indruk wekken dat de bewoners een keuzemogelijkheid voor een leverancier zouden hebben. Dat is geenszins het geval. De gemeente gaat namelijk zogenoemde kavels voor warmtenetten in wijken op de markt zetten. De gelukkige winnaar wordt tegelijkertijd de monopolist voor de bewoners in die wijk. De gemeente rolt feitelijk de loper uit voor monopolisten.

TegenGas wil

Voorkomen wordt dat de burger, belastingbetaler en bewoner de dupe wordt van kortzichtige beleidsintenties. Stop dit proces en neemt de tijd om voor bezinning. Zet in op keuzevrijheid voor bewoners. Daarbij hoort tijdige en transparante informatie over prijzen en tarieven. Dat geldt ook voor concrete ondersteuning van wijkinitiatieven. Bewoners en eigenaars moeten worden ontzorgd, ook wanneer zij voor individuele oplossingen kiezen. Daarvoor zijn collectieve voorzieningen een vereiste, zoals voldoende capaciteit van het elektriciteitsnetwerk en opslag van energie. Zoals eerder door de raad besloten, is handhaving van de gasinfrastructuur noodzakelijk voor eventuele gebruik van groene gassen en waterstof. Wij pleiten voor een volwaardige positie van bewoners en eigenaars bij het opstellen van plannen, de voorbereiding van besluiten en de besluitvorming. Raadsleden, loop niet alleen achter het manke regio paard van de vorige eeuw aan, maar zorg voor alternatieven voor bewoners. Alleen dan krijgt de transitie het noodzakelijke draagvlak.

Cent van Vliet (06-13577348)